Υπερβολική προπόνηση και πως επηρεάζει το σώμα μας.

Η υπεργυμναστική δεν ωφέλησε ποτέ κανέναν!

Αρχικά θα ήταν καλό να ορίσουμε τον όρο «υπεργυμναστική» και τι εννοούμε με αυτό... Δυστυχώς όμως δεν μπορούμε καθώς τα όρια καθορίζονται από τον στόχο του αθλούμενου και τον προπονητή. Με την απόφαση να γυμναστούμε θα πρέπει να πάρουμε και την απόφαση να βρούμε και να ακολουθήσουμε τις συμβουλές ενός αξιόπιστου επαγγελματία Καθηγητή Φυσικής Αγωγής.

Λαμβάνουμε υπόψη μας ότι, για τη διατήρηση της καλής μας υγείας και τη βελτίωσή της χρειαζόμαστε 30'-45' αερόβιας άσκησης (περπάτημα, διάδρομος, ποδήλατο, κλπ) για 5 με 7 μέρες την εβδομάδα και 2 τουλάχιστον προπονήσεις δύναμης την εβδομάδα (βάρη, pilates, κλπ), ώστε να προστατεύουμε τις αρθρώσεις μας και να τονώσουμε το μυϊκό μας σύστημα. Φυσικά, για κάποιον που έχει περισσότερες απαιτήσεις, οι προπονήσεις μπορούν να αυξηθούν ανάλογα με τις κατευθύνσεις του προπονητή που τον παρακολουθεί. Αντίστοιχα, για κάποιον που δεν έχει ασχοληθεί ποτέ οι αρχικές προπονήσεις θα είναι μειωμένες και προσαρμοσμένες πάνω του.

Η υπεργυμναστική είναι ένα θέμα που πηγάζει από την ημιμάθεια για τη λειτουργία της γυμναστικής στο σώμα μας και την κακή ψυχολογία σχετικά με την κατανάλωση τροφής. Συνήθως λειτουργεί είτε ως τιμωρία, είτε ως ''λύση'' για κάποιο υπερφαγικό επεισόδιο.

Η αλήθεια βέβαια είναι οτι το σώμα δεν σκέφτεται όπως το μυαλό μας. Το μόνο και μοναδικό που ήταν, είναι και θα είναι καταγεγραμμένο σε κάθε κύτταρο του DNA μας είναι η ''επιβίωση''. Κατά την περίοδο που τον οργανισμό μας τον υποσιτίζουμε ή τον υπεργυμνάζουμε, αυτός αυξάνει τις άμυνές του προστατεύοντας τις αποθήκες ένεργειάς του, που δεν είναι άλλες από τα λιποκύτταρα. Τον αναγκάζουμε λοιπόν να καταστρέψει μυϊκό ιστό για να τραφεί και να κάνει μια νέα σειρά καύσεων ώστε να προστατέψει το λίπος του.

Όπως σε όλες τις σχέσεις πρέπει να αναπτύξουμε τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη, έτσι χρειάζεται να γίνει και με το σώμα μας. Αν δεν το σεβόμαστε και το υπεργυμνάζουμε, τότε κάποια στιγμή θα αντιδράσει προκαλώντας τραυματισμούς ή ακόμα και κρίσεις πανικού, αυξάνοντας τις ορμόνες του stress. Από την άλλη, αν δεν χτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης προς το σώμα μας, δηλαδή να το προσέχουμε και να το θρέφουμε όπως θα ήθελε, τότε δεν πρόκειται να μας ''ανοίξει'' τις αποθήκες του.

Τα συχνά γεύματα προσδίδουν στο σώμα την αίσθηση εμπιστοσύνης οτι δεν θα πεινάσει. Και αφού δεν θα πεινάσει δεν έχει λόγο να κρατάει τόσο μεγάλες αποθήκες ενέργειας-λίπους. Ο συνδυασμός της αερόβιας άσκησης και της σωστής θρέψης εξακολουθεί να είναι ο καλύτερος και ασφαλέστερος τρόπος για να κάνουμε τη διαφορά στο σώμα μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως οτι το σώμα, κινούμενο με γνώμονα την επιβίωση, όταν εκτελεί τα ίδια πράγματα για μεγάλο χρονικό διάστημα τα ενσωματώνει σε ένα γενικότερο πλαίσιο καλής διατροφής και ενεργητικής ζωής με συνέπεια να κάνει οικονομία ενέργειας και να μην προβαίνει σε νέες μεταβολές και προσαρμογές.

Η λύση δεν είναι να αυξήσουμε την προπόνησή μας ή να κάνουμε πιο αυστηρό πρόγραμμα διατροφής. Η λύση είναι να «σοκάρουμε» το σώμα μας παίζοντας: αλλάζοντας την ώρα που κάνουμε την προπόνησή μας, την έντασή της, το μέρος, τις ασκήσεις,τον αριθμό των επαναλήψεων, κλπ. Εκεί χρειάζεστε τις οδηγίες ενός σωστού και υπεύθυνου γυμναστή.

Είναι απαραίτητο να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε την άσκηση. Η άσκηση δεν αποτελεί ένα ακόμα αδυνατιστικό μέσο αλλά ένα μέσο πρόληψης και διατήρησης της υγείας. Γιατί όχι, είναι κι ένα μέσο εκτόνωσης και διασκέδασης. Εάν γυμναζόμαστε καταναγκαστικά, με πείνα, δίψα, και υπερκόπωση, τότε θα αποτελέσει μια δυσάρεστη δραστηριότητα που θα την καταγράψει το νευρικό μας σύστημα και θα αντιδράει κάθε φορά, όλο και πιο έντονα στην εκτέλεσή της. Η αντίδραση εμφανίζεται με ποικίλους τρόπους ανάλογα τον οργανισμό. Είτε με κακή ψυχολογία και αρνητικά συναισθήματα, είτε με βιοχημικές ελλείψεις, είτε με μυοσκελετικές κακώσεις.

Ποτέ μην κάνετε άσκηση με άδειο στομάχι. Το αυτοκίνητο για να κινηθεί θέλει βενζίνη! Όσο πιο πολλά χιλιόμετρα θα κάνει, τόσο περισσότερη βενζίνη θα χρειαστεί. Επίσης δουλεύει καλύτερα με σούπερ αμόλυβδη. Όμως, όσο επιπόλαια το χρησιμοποιούμε τόσο πιο συχνά θα χρειάζεται και σέρβις.

Επομένως όταν γυμνάζεστε μην ξεχνάτε την τροφή σας. Δώστε προτεραιότητα στη φυσική τροφή και μη σπεύδετε να αγοράσετε αθλητικά συμπληρώματα χωρίς να είστε σίγουροι πως τα χρειάζεστε. Όσο πιο ποιοτική είναι η διατροφή σας, τόσο πιο καλά θα δουλεύει ο οργανισμός σας. Ακούστε το σώμα σας και μην το παρακάνετε, γιατί η επισκευή δεν είναι πάντα εφικτή.

Βασικότερο απ όλα όμως είναι να αγαπήσετε την εικόνα σας, να ενισχύσετε τον αμοιβαίο σεβασμό σας με το σώμα σας και να συνειδητοποιήσετε πως η υπεργυμναστική είναι θέμα προς συζήτηση με κάποιον ειδικό.

Διαβάστε περισσότερα »

Η σοκολάτα και οι ιδιότητές της

Όταν ακούει κάποιος το επιστημονικό του όνομα δεν μπορεί να φανταστεί τη γευστική ευχαρίστηση που μπορεί να προσφέρει. Το «Theobroma cacao», ή κοινώς κακαόδεντρο, του οποίου το σημαντικότερο παράγωγο, η σοκολάτα, μας «απογειώνει», αποτελεί στις μέρες μας το δημοφιλέστερο τρόφιμο στις γυναίκες και το δεύτερο πιο δημοφιλές στους άνδρες. 

Ήταν το 600 μ.Χ. όταν οι Μάγια μετακόμισαν από τη Γουατεμάλα στο Μεξικό φέρνοντας μαζί τους και τα μυστικά της καλλιέργειας του κακάο. Η καλλιέργεια εξαπλώθηκε σε όλη την Κεντρική Αμερική και το φυτό του κακάο απέκτησε τέτοια αξία ώστε όλες οι οικονομικές συναλαγές γίνονταν με τους σπόρους του φυτού. Αργότερα οι Ισπανοί, αν και δεν συνειδητοποίησαν από την αρχή τα οφέλη του κακάο, το μεταφέρουν στη χώρα τους και το κακάο συνεχίζει το γευστικό ταξίδι του και στην υπόλοιπη Ευρώπη. 

Είδη σοκολάτας
Ανάλογα με την περιεκτικότητα κάθε πλάκας σοκολάτας σε κακάο, βούτυρο κακάο, ζάχαρη, γάλα, πρόσθετους ξηρούς καρπούς και άλλα υλικά (σταφίδες, λικέρ, διογκωμένο ρύζι), προκύπτουν και διαφορετικά είδη. 

Μερικά από τα πιο γνωστά, στην Ελλάδα, είναι: 
• Κουβερτούρα (bitter-πικρή με διάφορες περιεκτικότητες κακάο από 45-85%)
• Σοκολάτα υγείας (με μέτρια περιεκτικότητα σε κακάο συνήθως 40-45%)
• Σοκολάτα γάλακτος 
• Αμυγδάλου ή φουντουκιού
• Λευκή 


Διατροφική αξία
Η σοκολάτα θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά φυσικά προϊόντα. Δίνει ενέργεια, είναι τονωτική και αποτελεί πλούσια πηγή ζωτικότητας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Περιέχει όλα τα μακροθρεπτικά συστατικά, δηλαδή υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, σίδηρο αλλά και ένα πλήθος από βιταμίνες όλων των κατηγοριών. 

Συστατικά της σοκολάτας

Ανά 100 g Σοκολάτα υγείας Σοκολάτα γάλακτος
Θερμίδες (kcal) 479,00 513,00
Πρωτεΐνη (γρ.) 4,20 6,90
Λιπαρά (γρ.) 30,00 30,70
Υδατάνθρακες (γρ.) 63,10 59,20
Διαιτητικές ίνες (γρ.) 5,90 3,40
Ασβέστιο (mg) 32,00 191,00
Σίδηρος (mg) 3,13 1,39
Μαγνήσιο (mg) 115,00 60,00
Φώσφορος (mg) 132,00 216,00
Κάλιο (mg) 365,00 385,00
Νάτριο (mg) 11,00 82,00
Ψευδάργυρος (mg) 1,62 1,38
Χαλκός (mg) 0,70 0,39
Καροτίνη (Βιταμίνη Α) mg_RE 2,00 55,00
Βιταμίνη Ε (mg) mg_ATE 1,19 1,24
Χοληστερίνη (mg) 0,00 22,00
Καφεΐνη (mg) 62,00 26,00
Θεοβρωμίνη (mg) 486,00 189,00


Η σοκολάτα, εξαιτίας όλων των θρεπτικών συστατικών που περιέχει, ασκεί προληπτική δράση ενάντια στον καρκίνο, στα καρδιαγγειακά νοσήματα και σε εκφυλιστικές παθήσεις. Τα κυριότερα λιπαρά οξέα της σοκολάτας είναι το ελαϊκό οξύ (35%- μονοακόρεστο), το λινελαϊκό (5%- πολυακόρεστο), το στεατικό (35%- κορεσμένο) και το παλμιτικό (25%- κορεσμένο). Η αναλογία αυτή των λιπαρών οξέων της σοκολάτας δεν επηρεάζει αρνητικά τα λιπίδια του αίματος, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι η σοκολάτα υγείας δεν περιέχει χοληστερόλη. Το ασβέστιο, ο φώσφορος και το μαγνήσιο που περιέχονται στη σοκολάτα έχουν βρεθεί ότι προλαμβάνουν την υπέρταση και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ συμμετέχουν στον μεταβολισμό των οστών και δοντιών (πρόληψη οστεοπόρωσης). 

Ακόμα ο χαλκός και ο σίδηρος αποτελούν δύο πολύ σημαντικά συστατικά στη σύνθεση της σοκολάτας προσφέροντας τις ευεργετικές τους ιδιότητες στον οργανισμό μας. Συγκεκριμένα ο χαλκός βοηθά στη σύνθεση μελανίνης στο δέρμα και τα μαλλιά και διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα, ενώ ο σίδηρος είναι απαραίτητος για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει το οξυγόνο στα ερυθρά κύτταρα του αίματος. Η σοκολάτα περιέχει, επίσης, και αντιοξειδωτικές ουσίες, οι κυριότερες των οποίων είναι οι πολυφαινόλες, τις οποίες ο Αμερικάνικος Σύλλογος Διαιτολόγων τις ονομάζει θρεπτοφαρμακευτικές λόγω της συμβολής τους στη διατήρηση της καλής υγείας. 
Οι πολυφαινόλες, στις οποίες ανήκουν τα φλαβονοειδή, εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου που δημιουργούνται από τον φυσιολογικό μεταβολισμό και δημιουργούν βλάβες στην επιφάνεια των κυττάρων. Με αυτό τον τρόπο συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακών παθήσεων. Πιο πλούσια σε πολυφαινόλες είναι η σοκολάτα υγείας (τα 100γρ. περιέχουν 600mgr πολυφαινολών) και ακολουθούν το πράσινο τσάι (τα 240ml -ένα ποτήρι- περιέχει 400mgr πολυφαινολών) και το κρασί (τα 140ml -ένα ποτηράκι κρασιού- περιέχει 170mgr πολυφαινολών). Οι ψυχοδιεγερτικές ιδιότητες που αποδίδονται στη σοκολάτα οφείλονται στην περιεκτικότητά της σε φαινυλαιθυλαμίνη. Η ουσία αυτή σε υψηλά επίπεδα προκαλεί αισθήματα έλξης, ενθουσιασμού, επιπολαιότητας αλλά και φόβου. Λειτουργεί διεγείροντας τα κέντρα ευχαρίστησης του εγκεφάλου και φθάνει σε πολύ υψηλές τιμές κατά τον οργασμό. Επίσης, μετά την κατανάλωση της σοκολάτας απελευθερώνονται ενδορφίνες, φυσικά οπιοειδή, που έχουν αναλγητικές ιδιότητες και βελτιώνουν τη διάθεση. 

Αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών για τη σοκολάτα
• Η μαύρη σοκολάτα πιθανόν να χαμηλώνει την υψηλή πίεση σε υπερτασικούς ασθενείς (πανεπιστήμιο Βοστόνης). 
• Η σοκολάτα μπορεί να δρα κατά του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων (πανεπιστήμιο Georgetown). 
• Η θεοβρωμίνη της σοκολάτας παρουσιάζεται να έχει ισχυρή αντιβηχική δράση (Imperial College του Λονδίνου). 
• Η σοκολάτα δεν προκαλεί εθισμό. 
• Η σοκολάτα συμβάλλει στη μακροβιότητα.
Φυσικά, απαιτείται περαιτέρω έρευνα έως τα στοιχεία αυτά να είναι πλήρως τεκμηριωμένα και εννοείται πως η σοκολάτα δεν θα πρέπει να αντικαταστήσει οποιουδήποτε είδους θεραπευτική αγωγή. 

Αρνητικές επιπτώσεις
Παρά τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά της και τις έρευνες που υποδεικνύουν μια θετική επίδρασή της στον οργανισμό μας, η σοκολάτα έχει ενοχοποιηθεί για πολλά και σοβαρά προβλήματα υγείας. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η σοκολάτα θεωρούνταν σαν μια από τις κύριες αιτίες για πρόκληση βλαβών στα δόντια και την εκδήλωση ακμής στο πρόσωπο. Οι έρευνες, όμως, δεν καταδεικνύουν κάποιο από τα συστατικά της σοκολάτας υπεύθυνο πρόκλησης ακμής, ενώ για την πρόκληση τερηδόνας και άλλων οδοντικών βλαβών υπεύθυνη είναι η διατροφή στο σύνολό της.
Η παχυσαρκία είναι μια ακόμα πάθηση που οι περισσότεροι «χρεώνουν» στη σοκολάτα και είναι η συγκεκριμένη άποψη που συγκρατεί και, θα λέγαμε, στερεί την απόλαυση της γλυκιάς γεύσης μιας πλάκας σοκολάτας από έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων. 
Η αλήθεια είναι πως η σοκολάτα, εκτός από μια τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, είναι και προϊόν με μεγάλο ενεργειακό περιεχόμενο (μια σοκολάτα υγείας 100γρ αποδίδει 479 θερμίδες). Με απλά λόγια, μικρές ποσότητες σοκολάτας μπορούν να μας δώσουν πολλές θερμίδες. Είναι γνωστό πως όταν, μέσω της διατροφής μας, προσλαμβάνουμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που ξοδεύουμε, οδηγούμαστε σε αύξηση βάρους. Φυσικά, αυτό συμβαίνει με οποιοδήποτε τρόφιμο, όσο υγιεινό και αν είναι και δεν είναι δυνατόν να καταλογίζουμε στο ίδιο το τρόφιμο την πιθανή αδυναμία μας να ελέγξουμε την ποσότητα που καταναλώνουμε. 

Το ξέρετε πως... 
• Η μαύρη σοκολάτα δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη. 
• Μια σοκολάτα μετρίου μεγέθους περιέχει περίπου 6mg καφεΐνης, ενώ 1 φλιτζάνι καφέ περιέχει 100-150mg. 
• Η μαύρη σοκολάτα είναι πιο πλούσια σε πολυφαινόλες (φυσικά αντιοξειδωτικά) από το τσάι, το κρασί, τα φρούτα και τα λαχανικά. 
• Από το 16ο ως τον 20ο αιώνα η σοκολάτα χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση εντερικών προβλημάτων, αναιμίας, κόπωσης και πυρετού.

Σοκολάτα και αθλητές
Η σοκολάτα, εξαιτίας όλων των θρεπτικών συστατικών που περιέχει, αποτελεί μια καλή επιλογή σνακ για τους περισσότερους ασκούμενους και αθλητές, αρκεί να καταναλώνεται με μέτρο, ακόμα και για καθημερινή χρήση. Ιδανικά θα μπορούσε να καταναλωθεί μετά από την προπόνηση ή τον αγώνα για τη γρήγορη αποκατάσταση του γλυκογόνου των μυών, σε σύντομο χρονικό διάστημα από το τέλος της προσπάθειας, όπου είναι αυξημένη και η αντίστοιχη ενζυμική δραστηριότητα στον μυϊκό ιστό. Παράλληλα, είναι χρησιμη η καταναλώσή της από αθλητές λόγω των παρακάτω ευεργετικών επιδράσεων στο Κ.Ν.Σ. καθώς είναι:
α) Τονωτική
Η σοκολάτα και το κακάο λόγω της θεοβρωμίνης, που μαζί με το μαγνήσιο και το φώσφορο είναι συστατικά που μειώνουν την κούραση, διώχνουν την υπνηλία και φτιάχνουν αμέσως τη διάθεση. Τονώνουν τις πνευματικές δυνάμεις και δραστηριοποιούν το σώμα, για να παράγει περισσότερη ενέργεια. 

β) Αγχολυτική
Η σοκολάτα περιέχει μικρές ποσότητες φαινυλαιθυλαμίνης, συστατικό που έχει τη δύναμη να καταστέλλει το στρες, να διεγείρει τον εγκέφαλο και να προκαλεί αίσθημα ευφορίας. Έτσι πετυχαίνει να αναζωογονεί το κουρασμένο μυαλό, ενώ πολλαπλασιάζει την αντοχή για δημιουργική εργασία και άσκηση, διώχνοντας το άγχος. 

Παν μέτρον άριστον
Ολα τα τρόφιμα έχουν ξεχωριστές ευεργετικές ιδιότητες και καλούμαστε να επωφεληθούμε από αυτές, εισάγοντάς τα στο καθημερινό μας διαιτολόγιο. Δεν υπάρχει καλή και κακή τροφή και όλα βρίσκονται υπό το δικό μας έλεγχο για τον τρόπο που θα επιλέξουμε να τα χρησιμοποιήσουμε. 
Σε μια ισορροπημένη διατροφή, η σοκολάτα έχει τη δική της θέση. Απολαύστε τη σοκολάτα με μέτρο και να θυμάστε πως η υπερβολή οδηγεί στο να γευόμαστε την... πικρή πλευρά του χαρακτήρα της.

Διαβάστε περισσότερα »

Αντιµετωπίστε τις ηµικρανίες

Έχει διαπιστωθεί ότι η διατροφή ευθύνεται σε µεγάλο ποσοστό (20-40%) για την εκδήλωση ηµικρανίας, καθώς υπάρχει µια µεγάλη λίστα τροφών που ενοχοποιούνται για την εκδήλωσή της.

Βασικότερες αιτίες ηµικρανιών που σχετίζονται µε τη διατροφή

Εξαντλητικές δίαιτες

H κρίση ηµικρανίας επιδεινώνεται από την έλλειψη τακτικών γευµάτων, καθώς και από οποιαδήποτε απότοµη ή εξαντλητική δίαιτα. Aυτό συµβαίνει γιατί η πείνα µπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιµία (χαµηλά επίπεδα σακχάρου στο αίµα), η οποία οδηγεί ουσιαστικά στην έναρξη πονοκεφάλων.

Αφυδάτωση

Έχει παρατηρηθεί ότι άτοµα που δεν λαµβάνουν ικανοποιητικές ποσότητες νερού αντιµετωπίζουν περισσότερο συχνά πονοκεφάλους και ηµικρανίες. Eπιπλέον, τα αλκοολούχα ποτά, ο καφές και το τσάι µπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση.

Mη ισορροπηµένη διατροφή

Συνήθως η διατροφή που είναι υψηλή σε πρωτεΐνες και χαµηλή σε υδατάνθρακες ευνοεί την εµφάνιση ηµικρανίας.

Τροφές που περιέχουν γλουταµινικό µονονάτριο

Έχει διαπιστωθεί ότι το γλουταµινικό µονονάτριο, ένα ενισχυτικό γεύσης που χρησιµοποιείται σε πολλά εστιατόρια (ιδιαίτερα στην παρασκευή κινέζικων φαγητών) ή και σε πολλά επεξεργασµένα τρόφιµα, έχει κατηγορηθεί ότι προκαλεί ηµικρανίες σε ευπαθή άτοµα.

Τροφές που περιέχουν καφεΐνη

H υπερκατανάλωση καφεΐνης ή ακόµα και η απότοµη απεξάρτηση από αυτήν µπορεί επίσης να πυροδοτήσει µια κρίση, και αυτό γιατί η καφεΐνη έχει αγγειοσυσπαστικές ιδιότητες. Τρόφιµα και ροφήµατα που περιέχουν καφεΐνη είναι φυσικά ο καφές, το µαύρο τσάι, τα αναψυκτικά τύπου cola και η σοκολάτα.

Τροφές που περιέχουν τυραµίνη

Tρόφιµα που δεν είναι φρέσκα ή φρεσκοµαγειρεµένα έχουν µεγαλύτερη ποσότητα τυραµίνης (μονοαμίνη με αγγειοσυσπαστικές ιδιότητες). • Πολύ ώριµα τυριά (π.χ. τσένταρ, µοτσαρέλα, παρµεζάνα, ροκφόρ, γραβιέρα, κασέρι, προβολόνε, µπρι, καµαµπέρ, έµενταλ, γκούντα) περιέχουν την ουσία τυραµίνη, η οποία σχετίζεται µε τις ηµικρανίες σε ποσοστό 15%. • Φασόλια και κουκιά περιέχουν τυραµίνη. • Mπανάνες, σύκα και σταφίδες (παραγινωµένα) περιέχουν τυραµίνη.

Πρόσθετα τροφίµων

H τεχνητή γλυκαντική ουσία ασπαρτάµη, που κυριαρχεί στα προϊόντα light, περιέχει  φαινυλαλανίνη και έχει συσχετιστεί µε ηµικρανίες σε περιπτώσεις υπερκατανάλωσης. Tα νιτρώδη συντηρητικά που περιέχονται σε τροφές (µπέικον, σαλάµια, λουκάνικα), συντηρηµένα κρέατα ή ψάρια (καπνιστό κρέας, σολοµός) και προ-µαγειρεµένα τρόφιµα συνδέονται επίσης µε τις ηµικρανίες.

Κόκκινο κρασί

Tο αλκοόλ έχει αγγειοσυσπαστικές ιδιότητες, ενώ το κόκκινο κρασί περιέχει επιπλέον και φαινολικά φλαβονοειδή (όπως και το τσάι), που ευθύνονται για τις ηµικρανίες.

Πώς µπορούµε να προλάβουµε µια κρίση ηµικρανίας

• Aποφεύγουµε τις τροφές στις οποίες έχουµε διαπιστώσει ότι έχουµε ευαισθησία.
• Λαµβάνουµε τακτικά γεύµατα στη διατροφή µας.
• Aποφεύγουµε οποιαδήποτε εξαντλητική δίαιτα αδυνατίσµατος.
• Πίνουµε άφθονο νερό (2 λίτρα ηµερησίως).
• Περιορίζουµε (όχι πλήρης στέρηση) τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη και  αλκοόλ.
• Έχει βρεθεί ότι τα λιπαρά ψάρια βοηθούν στην πρόληψη των ηµικρανιών. Έρευνα στις Hνωµένες Πολιτείες έδειξε ότι τα συµπληρώµατα ιχθυελαίων µείωσαν στο µισό τις κρίσεις ηµικρανίας και ελάττωσαν την έντασή τους.
• Ελέγχουµε προσεκτικά τις ετικέτες των τροφίµων για ορισµένα «E» (νιτρώδη και νιτρικά άλατα).
• Mπορούµε να λαµβάνουµε προληπτικά συµπληρωµατικές δόσεις βιταµίνης B2 και µαγνησίου, αφού πρώτα µιλήσουµε µε τον γιατρό µας.
  
  Ανακεφαλαιώνοντας,τροφές που μπορούν να προκαλέσουν ημικρανίες είναι:
  • Πολύ ώριμα τυριά (π.χ. τσένταρ, μοτσαρέλα, παρμεζάνα, ροκφόρ, γραβιέρα, κασέρι, προβολόνε, μπρι, καμαμπέρ, έμενταλ, γκούντα) 
  • Φασόλια, κουκιά
  • Ξηροί καρποί
  • Mπανάνες, σύκα και σταφίδες (παραγινωμένα) 
  • Eσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπφρουτ) 
  • Eπεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά και κινέζικα φαγητά εστιατορίου που ενδεχομένως περιέχουν γλουταμινικό μονονάτριο (MSG) 
  • Kατεργασμένα-τυποποιημένα κρέατα, αλλαντικά, hotdogs και κρέατα που περιέχουν νιτρώδη συντηρητικά
  • Aσπαρτάμη στα προϊόντα διαίτης (light) 
  • Kαφές, τσάι και αναψυκτικά τύπου cola 
  • Σοκολάτα
  • Aλκοολούχα ποτά (κυρίως κόκκινο κρασί, μπίρα και σαμπάνια) 
  • Προϊόντα με μαγιά.

Διαβάστε περισσότερα »

Υποκατάστατα ζάχαρης. Ποια, πώς, πότε

Θέλουμε ή συχνά πρέπει να αποφύγουμε τη ζάχαρη γιατί νομίζουμε ότι μας παχαίνει (όμως, ένα κουταλάκι έχει μόνο 20 θερμίδες), επειδή βλάπτει τα δόντια μας προκαλώντας τερηδόνα, ενώ όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα πρέπει να τη χρησιμοποιούν με φειδώ, γιατί αυξάνει τις τιμές του σακχάρου. Για όποιο λόγο κι αν έχουμε αποφασίσει να την περιορίσουμε ή να απέχουμε από τη ζάχαρη, δεν χρειάζεται να ξεχάσουμε για πάντα τη γλυκιά της γεύση. Υπάρχουν στο εμπόριο, και βέβαια στη διάθεσή μας, πολλά φυσικά ή τεχνητά υποκατάστατα -ή αλλιώς γλυκαντικά- που κυκλοφορούν σε βαζάκια, φακελάκια, ταμπλέτες και χαπάκια. Για τα υποκατάστατα ζάχαρης έχουμε ακούσει πάρα πολλά σε σχέση με την ασφάλεια, τον τρόπο χρήσης, τις θερμίδες που περιέχουν κλπ. Λίγα, όμως, ξέρουμε στην πραγματικότητα. Θέλοντας να μάθουμε όσα περισσότερα γίνεται, συμβουλευτήκαμε τους ειδικούς. 

                                                                                            

Φυσικά υποκατάστατα ζάχαρης 
Φρουκτόζη: Τη βρίσκουμε σε βαζάκια, την προσθέτουμε στα διάφορα ροφήματα και, επειδή αντέχει στο ψήσιμο, μπορεί να μαγειρευτεί μπαίνοντας σε γλυκά. Έχει τις ίδιες θερμίδες με τη ζάχαρη (περίπου 4 kcal/γρ.), αλλά επειδή είναι πιο γλυκιά από αυτή, χρησιμοποιούμε τη μισή ποσότητα για το ίδιο αποτέλεσμα. Σύμφωνα με έρευνες, φαίνεται ότι η αυξημένη κατανάλωση της φρουκτόζης μπορεί να ανεβάσει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα. 

Άλλα φυσικά υποκατάστατα ζάχαρης , που έχουν άδεια για να κυκλοφορούν στην αγορά, περιέχονται σε τυποποιημένα προϊόντα. Όλα αυτά κοστίζουν περισσότερο από τη ζάχαρη, είναι λιγότερο γλυκά από αυτήν και, όταν υπερκαταναλώνονται, έχουν συχνά δυσμενείς επιπτώσεις στο γαστρεντερικό σύστημα (ειδικά στα παιδιά), προκαλώντας διάρροιες, φουσκώματα κ.ά. Στις ετικέτες των προϊόντων, όπου περιέχονται, οι ακόλουθες ουσίες αναγράφονται και ως Ε, επειδή είναι πρόσθετα που χρησιμοποιούνται είτε για να δώσουν γλυκιά γεύση είτε για συντήρηση. Δίνουν από 0,2 έως 2,4 kcal/γρ. 
Τα πιο διαδεδομένα είναι:
Σορβιτόλη (E420): Συναντάται σε καρπούς δέντρων (κεράσια, αχλάδια, μήλα, δαμάσκηνα). Χρησιμοποιείται κυρίως σε σιρόπια, επειδή ελαττώνει την τάση τους να κρυσταλλώνουν, καθώς επίσης και σε γαλακτοκομικά παρασκευάσματα.
Ξυλιτόλη (E967): Χρησιμοποιείται σε τσίχλες και οδοντόπαστες, καθώς επίσης και σε επιδόρπια, δημητριακά πρωινού, μαρμελάδες, ζελέ, τσίχλες.
Μαννιτόλη (E421): Υπάρχει στον κορμό των κωνοφόρων δέντρων. Χρησιμοποιείται σε επιδόρπια με βάση τα φρούτα, καθώς και σε διάφορα κατεψυγμένα ψάρια και θαλασσινά (όχι για γλύκανση, αλλά για συντήρηση).
Ισομαλτόζη (E953): Χρησιμοποιείται κυρίως σε κατεψυγμένα θαλασσινά.
Λακτιτόλη (E966): Προστίθεται κυρίως σε επιδόρπια, δημητριακά πρωινού, μαρμελάδες, ζελέ και τσίχλες. 



Τεχνητά υποκατάστατα ζάχαρης 
Ασπαρτάμη (E951): Είναι συνδυασμός δύο αμινοξέων, της φαινυναλαλίνης και του ασπαρτικού οξέος. Και τα δύο βρίσκονται σε φυσική μορφή στα τρόφιμα. Εγκρίθηκε η χρήση της σχετικά πρόσφατα (από την FDA στις ΗΠΑ το 1981). Χρησιμοποιείται κυρίως σε αναψυκτικά τύπου light και σε τρόφιμα, όπως γιαούρτια, τσίχλες, δημητριακά πρωινού, ζελέ και διάφορα σνακ. Κυκλοφορεί και σε μορφή ταμπλέτας (για ροφήματα και γλυκά). Είναι περίπου 200 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη και δίνει 4 kcal/γρ.
● Πλεονεκτήματα: Δεν αφήνει γεύση μετά τη χρήση και δίνει γλυκαντικό προφίλ πολύ κοντινό με αυτό της ζάχαρης.
● Είναι ασφαλής; Λόγω της ποσότητας φαινυναλαλίνης που περιέχει, δεν είναι κατάλληλη για άτομα που πάσχουν από φαινυλκετονουρία. Ακόμη, είναι υπό έρευνα κατά πόσο είναι υγιεινή και έχουν παρατηρηθεί αρκετά ανησυχητικά συμπτώματα εξαιτίας της υπερκατανάλωσής της, όπως κοιλιακές διαταραχές, πονοκέφαλοι και δυσθυμία. Το 2006 πήρε μεγάλη δημοσιότητα μία μελέτη από την ερευνητική ομάδα Ramazzini του ιταλικού ινστιτούτου NIEHS (National Institute of Environmental and Health Prospectives), η οποία συσχέτιζε την κατανάλωση της ασπαρτάμης με καρκινογένεση στα ποντίκια. Στη συνέχεια, ανεξάρτητοι φορείς διεξήγαγαν επιπλέον έρευνες για το θέμα. Έτσι, τον Μάιο του 2006, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) εξέδωσε νέα ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία η ασπαρτάμη θεωρείται ασφαλής, καθώς τα επιστημονικά στοιχεία που υπάρχουν έως τώρα δεν υποδεικνύουν συσχέτισή της με καρκινογένεση ή άλλα προβλήματα υγείας στον άνθρωπο.
Η αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη είναι 40 mg ανά κιλό σωματικού βάρους. Για να το καταλάβουμε: Σε έναν άνδρα 70 κιλών επιτρέπονται ημερησίως 2.800 mg ασπαρτάμης (40 mg x 70 κιλά) και η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε περισσότερα από 20 κουτάκια αναψυκτικού την ημέρα (ποσότητα που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί και δεν χρειάζεται να φτάσει ο μέσος άνθρωπος).
Ακεσουλφαμικό κάλιο (E950): Συνήθως δεν συναντάται μόνο του, αλλά ως συνεργός με άλλες γλυκαντικές ουσίες, μειώνοντας την ανάγκη της χρήσης μεγάλων ποσοτήτων από αυτές. Εγκρίθηκε σχετικά πρόσφατα (από την FDA το 1988), αλλά η εισαγωγή του στην αγορά ήταν αργή. Το ακεσουλφαμικό κάλιο είναι περίπου 150 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη και δεν δίνει καθόλου θερμίδες. Χρησιμοποιείται ως επιτραπέζιο γλυκαντικό σε επιδόρπια, σάλτσες, μπίρες, παγωτά, μαρμελάδες, τσίχλες, καραμέλες και, βέβαια, σε αναψυκτικά.
● Πλεονεκτήματα: Παραμένει σταθερό όταν θερμαίνεται, χρησιμοποιείται στη μαγειρική, δίνει καθαρή γεύση, είναι απόλυτα διαλυτό στο νερό, κρατά τη γλυκιά του γεύση για μεγάλο χρονικό διάστημα και συνδυάζεται με άλλες ουσίες.
● Μειονεκτήματα: Έχει υψηλό κόστος.
● Είναι ασφαλές; Μελέτες έχουν δείξει ότι σε μεγάλο ποσοστό αποβάλλεται αυτούσιο από τα ούρα. Δεν απορροφάται, δηλαδή, από τον οργανισμό, γι’ αυτό και δεν δίνει θερμίδες. Η αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη είναι 9 mg ανά κιλό σωματικού βάρους.
Σακχαρίνη (E954): Η σακχαρίνη είναι το πρώτο τεχνητό γλυκαντικό που ανακαλύφτηκε και κυκλοφορεί στην αγορά πάνω από 80 χρόνια. Ήταν πολύ διαδεδομένη σε ποτά τύπου light, ενώ τώρα σταδιακά αντικαθίσταται από ασπαρτάμη ή ακεσουλφαμικό κάλιο. Υπάρχει σε χυμούς φρούτων, αναψυκτικά, σάλτσες, αρτοσκευάσματα κ.ά. Είναι περίπου 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη και δεν δίνει καθόλου θερμίδες.
● Πλεονεκτήματα: Είναι πολύ σταθερή κατά τις διάφορες επεξεργασίες τροφίμων, έχει ισχυρή γλυκιά γεύση και είναι φτηνή.
● Μειονεκτήματα: Μετά τη χρήση, και ιδίως υπό υψηλή θερμοκρασία, προσδίδει μια πικρή, αρκετά μεταλλική γεύση.
● Είναι ασφαλής; Τη δεκαετία του ’70, μετά από σχετικά πειράματα σε ποντίκια, δημιουργήθηκαν υπόνοιες για την ασφαλή χρήση της ζαχαρίνης. Μέχρι πρόσφατα υπήρξαν σχετικές έρευνες, αλλά δεν αποδείχτηκε ποτέ κάποια συσχέτιση της κατανάλωσής της με καρκινογένεση. Ωστόσο, σε πολλές χώρες έχει απαγορευτεί η κατανάλωσή της και στη χώρα μας χρησιμοποιείται ελάχιστα ή καθόλου. Η αποδεκτή καθημερινή πρόσληψη σακχαρίνης είναι 15 mg ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα. 

Άλλες τεχνητές γλυκαντικές ουσίες 
Υπάρχουν και άλλες τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, οι οποίες, όμως, δεν χρησιμοποιούνται ευρέως. Τέτοιες είναι: Το κυκλαμικό οξύ (Ε 952), που είναι 30-40 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη και χρησιμοποιείται σε αναψυκτικά, χυμούς, επιδόρπια, αρτοσκευάσματα, γλυκά κ.ά., η θαυματίνη (Ε 957), που είναι 2.000-2.500 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη και υπάρχει σε διαιτητικά παρασκευάσματα, τσίχλες, ξηρούς καρπούς κ.ά., η νεοτάμη, που είναι 7.000-13.000 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη και χρησιμοποιείται ήδη στο εξωτερικό σε αναψυκτικά, ζελέ, χυμούς κ.ά., ενώ αναμένεται να πάρει έγκριση για να κυκλοφορήσει στην Ευρώπη. 

 

Στέβια:                                                                                         

Η γλυκαντική ουσία του μέλλοντος
Η στέβια είναι θαμνώδες φυτό, κατάγεται από την Παραγουάη και τη Βραζιλία και έχει αρχίσει να καλλιεργείται στη χώρα μας με στόχο να αποτελέσει ίσως και την εναλλακτική καλλιέργεια σε αυτήν του καπνού. Ανάμεσα στις διάφορες ουσίες που παράγει είναι η στεβιοσίδη, φυσική γλυκαντική ουσία 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη και, επιπλέον, δεν έχει θερμίδες. Προς το παρόν η καλλιέργειά της είναι δοκιμαστική, αλλά αναμένεται να πάρει άδεια για χρήση και κυκλοφορία στη χώρα μας, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, π.χ. στην Αμερική και στην Ασία (ως υποκατάστατο της ζάχαρης, κυρίως σε αναψυκτικά διαίτης).

Διαβάστε περισσότερα »