Πως μπορεί ένα χημικό που χρησιμοποιούνταν πριν έναν αιώνα για την παρασκευή εκρηκτικών να χρησιμοποιείται τώρα απο bodybuilders για την απώλεια βάρους; Η ιστορία της δινιτροφαινόλης απεικονείζει τη "θανατηφόρα γοητεία" του συγκεκριμένου φαρμάκου.
Τέσσερις θάνατοι στο Ηνωμένο Βασίλειο και μέχρι 60 σε όλο τον κόσμο έχουν πρόσφατα αποδοθεί στην ουσία 2,4-δινιτροφαινόλη (DNP), μια βιομηχανική χημική ουσία που έχει γίνει δημοφιλής μεταξύ των ανθρώπων που θέλουν να χάσουν βάρος, συμπεριλαμβανομένων των bodybuilders και των ατόμων με διατροφικές διαταραχές.
Οι κίνδυνοι της DNP απασχόλησαν και τη Βουλή των Κοινοτήτων, όπου ο Ντέιβιντ Κάμερον ζήτησε να βρεθούν ποια μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν για την προστασία των πολιτών. Η DNP δεν είναι, ωστόσο, μια νέα ουσία καθώς οι θανατηφόρες συνέπειες της είναι γνωστές για σχεδόν έναν αιώνα. Μόνο και μόνο η προιστορία της σαν ουσία θα έπρεπε να είχε πείσει τους επίδοξους χρήστες της να την αποφύγουν.
Η DNP ως φάρμακο για απώλλεια βάρους
Η DNP χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε βιομηχανική κλίμακα στα γαλλικά εργοστάσια πυρομαχικών κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, όταν αναμίχθηκε με πικρικό οξύ για την παρασκευή εκρηκτικών. Οι εμπειρίες των εργαζομένων που εκτέθηκαν σε DNP επεσήμαναν τόσο τη δύναμη της όσο και τους κινδύνους της. Έχαναν βάρος, ένιωθαν κόπωση, ιδρώναν υπερβολικά και παρουσίασαν αυξημένη θερμοκρασία του σώματος. Πολλοί θάνατοι σημειώθηκαν πριν ληφθούν μέτρα ασφαλείας.
Οι παρατηρήσεις αυτές οδήγησαν τους Maurice Tainter και Windsor Cutting στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ για να μελετήσουν τα αποτελέσματα της DNP και το 1933 ανέφεραν ότι ο μεταβολισμός διεγείρεται εως 50% σε ασθενείς που λαμβάνουν το χημικό. Οι λιποαποθήκες και οι αποθήκες υδατανθράκων υπερλειτουργούν οδηγώντας σε απώλεια μέχρι και 1,5 kg ανά εβδομάδα χωρίς διαιτητικό περιορισμό. Παρά το γεγονός ότι είδαν τη δυναμική της θεραπείας μέσω του DNP για την απώλεια βάρους, προειδοποίησαν για τους άγνωστους κινδύνους της παρατεταμένης χρήσης και τις δυνατότητες για θανατηφόρα υπερθέρμανση με υψηλές δόσεις.
Η απώλεια βάρους χωρίς να ακολουθήσει κάποιος ένα πρόγραμμα διατροφής είναι ωστόσο, ακόμα και σήμερα, ανέφικτη. Οι παρατηρήσεις ωστόσο των Tainter και Cutting λοιπόν "αγκαλιάστηκαν" με ενθουσιασμό και μέσα σε ένα χρόνο έως και 20 επιχειρήσεις χονδρικής εμπορίας φαρμάκων εμπορεύονταν DNP και τουλάχιστον 100.000 άνθρωποι είχαν χρησιμοποιήσει σκεύασμα DNP μόνο στις ΗΠΑ. Πολλές από τις πωλήσεις γίνοταν απλά μέσω φαρμακείου χωρίς συνταγή ή ιατρική επίβλεψη.
Στην αρχή φαινόταν ότι το φάρμακο ήταν σχετικά ασφαλές, αλλά όλο και περισσότεροι ασθενείς οι οποίοι λάμβαναν DNP για μεγάλο χρονικό διάστημα εμφάνισαν πολλές παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των βλαβών του δέρματος και την επιδημία του "καταρράκτη δινιτροφαινόλης".Επίσης αναφέρθηκαν ορισμένοι θάνατοι συμπεριλαμβανομένου ενός ανθρώπου που από υπερβολική δόση υπερθερμάνθηκε και κατέληξε, με θερμοκρασία 43.3C!!! Το 1938 το DNP ορίστηκε ως «εξαιρετικά επικίνδυνο ακατάλληλο για κατανάλωση από τον άνθρωπο» και η χρήση του απαγορεύτηκε.
Πώς λειτουργεί το DNP;
Το 1948, οι βιοχημικοί του Χάρβαρντ WF Loomis και Fritz Lipmann έδειξαν ότι το DNP διαταράσσει την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα. Κανονικά, η ενέργεια που απαιτείται για την περάτωση του πλήθος των διαδικασιών που λαμβάνουν χώρα στα κύτταρα προέρχεται από την οξείδωση των τροφίμων (λίπος και υδατάνθρακες). Με την παρουσία του DNP, το λίπος και
ο υδατάνθρακας που προέρχεται απο τρόφιμα διασπώνται, αλλά η παραγωγή ωφέλιμης ενέργειας για τα κύτταρα "φθείρεται" και απελευθερώνεται ως θερμότητα. Ως αποτέλεσμα, τα αποθέματα του λίπους και των υδατανθράκων που υπαρχουν στο σώμα ενεργοποιούνται και το βάρος χάνεται.
Το DNP επιστρέφει
Στη δεκαετία του 1960,ο Σοβιετικής καταγωγής γιατρός Nikolas Bachynsky, έμαθε για τις επιπτώσεις της DNP κατα τη μετάφραση ρωσικών ιατρικων περιοδικων για την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Οι Ρώσοι είχαν χρησιμοποιηθεί το DNP για να κρατήσουν τους στρατιώτες ζεστούς το χειμώνα με κύρια παρενέργεια να είναι η απώλεια βάρους. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ο Bachynsky χρησιμοποιεί αυτή τη γνώση για να δημιουργήσει κλινικές σε όλες τις νότιες ΗΠΑ προωθώντας τη θεραπεία απώλειας βάρους η οποία στηρίζεται DNP. Υποσχόταν απώλλεια βάρους έως και 7kg σε μια εβδομάδα με μόνη παρενέργεια την αυξημένη θερμοκρασία σώματος. Περίπου 14.000 ασθενείς εισήχθησαν στο πρόγραμμα του Bachynsky και φυσικά έγινε πολύ πλούσιος.
Παράπονα σχετικά με τις παρενέργειες της θεραπείας άρχισαν να συσσωρεύονται στο FDA (Food and Drug Administration of USA). Νομική δράση ξεκίνησε κατά του Bachynsky με την αιτιολογία ότι χρησιμοποιούσε για τους σκοπούς του φάρμακο που δεν έχει εγκριθεί, και το 1986 εκδόθηκε προσωρινή διαταγή που τον εμποδίζε να χρησιμοποιεί το DNP στις μεθόδους του. Παρά το γεγονός αυτό, συνέχισε τη θεραπεία των ασθενών και σταμάτησε μόνο όταν αναμείχθηκε σε ασφαλιστική απάτη, η οποία τον οδήγησε στη φυλακή.
Η "μοιραία" συνάντηση
Η φυλακή θα έπρεπε να έχει σταματήσει τη δράση του Bachynsky αλλά όταν φυλακίστηκε συνάντησε τον Dan Duchaine, τον επονομαζόμενο και ως "γκουρού των στεροειδών". Ο Duchaine ήταν πασίγνωστος ως διακινητής στεροειδών για bodybuilding. Είχε φυλακιστεί για παράνομη πώληση αυτών των φαρμάκων και ήταν γοητευμένος με τα λεγόμενα του Bachynsky όσον αφορά τη δράση της ουσίας DNP. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, έχοντας αποφυλακιστεί, ο Duchaine προωθεί τη χρήση της DNP στην κοινότητα του bodybuilding ως «τον βασιλιάς των φαρμάκων απώλλειας βάρους" και μια νέα εποχή χρήση για την DNP άρχισε.
Ποσότητες DNP είναι τώρα διαθέσιμες μέσω του διαδικτύου και χρησιμοποιούνται χωρίς εποπτεία ή ρύθμιση. Αυτό έχει ορισμένους παραλληλισμούς με την κατάσταση στη δεκαετία του 1930 και είμαστε μάρτυρες των ίδιων προβλημάτων, όπως με τις αναφορές για υπερθέρμανση και θανάτους.
Η γοητεία ενός φαρμάκου υποσχόμενη απώλεια βάρους χωρίς δίαιτα σημαίνει ότι, δυστυχώς, η ιστορία επαναλαμβάνεται.
Πηγή: http://www.theguardian.com/science/the-h-word/2014/feb/06/dnp-deadly-weight-loss-drug-science-history
http://www.quackwatch.org/01QuackeryRelatedTopics/Cancer/icht.html
